Η Μαύρη Τρίτη και 13 Απριλίου 1204: Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους «χριστιανούς»

του μακαριστού Πρωτοπρ. π. Γεωργίου Μεταλληνού (+2019), Ομότιμου Καθηγητή Θεολογικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών: Η Άλωση του 1204 και οι συνέπειές της

 

ΝΙΚΗ, ανακτημένο 13/4/2024 από ΠΕΜΤΠΟΥΣΙΑ

 

Αναφερόμενος στη Δ’ Σταυροφορία ο Η. Gregoire μιλεί για «αίσχος της Δύσεως», ο Colin Morris παρατηρεί ότι «the Latin capture of Constantinople was a disaster for Christendom», ο δε St. Ranciman, στο κλασικό έργο του για τις Σταυροφορίες, δεν διστάζει να γράψει, ότι «δεν υπήρξε ποτέ μεγαλύτερο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας από τη Δ’ Σταυροφορία».

Είναι γεγονός ότι η συμπεριφορά των σταυροφόρων μετά την άλωση της Πόλης (13.4.1204) τεκμηριώνει αυτούς τους χαρακτηρισμούς. Οι Φράγκοι «χριστιανοί» διέπραξαν ακατονόμαστες πράξεις αγριότητας και θηριωδίας. Φόνευαν αδιάκριτα γέροντες, γυναίκες και παιδιά. Λεηλάτησαν και διήρπασαν τον πλούτο της «βασίλισσας των πόλεων του κόσμου». Στη διανομή των λαφύρων μετέσχε, κατά τη συμφωνία, και ο Πάπας Ιννοκέντιος ο Γ’ (1198-1216). Το χειρότερο: πυρπόλησαν το μεγαλύτερο μέρος της Πόλης και εξανδραπόδισαν μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της. Μόνο την πρώτη ημέρα δολοφονήθηκαν 7.000 κάτοικοι. Ιδιαίτερα όμως στόχος των σταυροφόρων ήταν ο ορθόδοξος Κλήρος. Επίσκοποι και άλλοι κληρικοί υπέστησαν φοβερά βασανιστήρια και κατασφάζονταν με πρωτοφανή μανία. 

Ο Πατριάρχης (Ιωάννης Γ΄) μόλις μπόρεσε, ανυπόδυτος και γυμνός, να περάσει στην απέναντι ακτή. Εσυλήθησαν οι ναοί και αυτή η Αγία Σοφία, σε πρωτοφανείς σκηνές φρίκης. Στη λεηλασία πρωτοστατούσε ο λατινικός κλήρος. Επί πολλά χρονιά τα δυτικά πλοία μετέφεραν θησαυρούς από την Πόλη στη Δύση, Οπού ακόμη και σήμερα κοσμούν εκκλησίες, μουσεία και ιδιωτικές συλλογές. Βασικός τόπος συγκέντρωσης των διαρπαγέντων θησαυρών ο ναός του Αγίου Μάρκου στη Βενετία. Ένα μέρος των θησαυρών (κυρίως χειρόγραφα) καταστράφηκε. Μέγα μέρος από τους «βυζαντινούς» θησαυρούς του Αγ. Μάρκου εκποιήθηκε το 1795 από τη Βενετική Δημοκρατία για πολεμικές ανάγκες.

Η συμπεριφορά όμως των εισβολέων σταυροφόρων αποκάλυψε στους ανατολικούς τη φραγκική Δύση, εκατόν πενήντα χρόνια μετά το μεγάλο εκκλησιαστικό σχίσμα (1054). Βαθύτερα ίχνη από την ίδια την καταστροφή της «πόλεως των πόλεων» χαράχθηκαν μέσα στις ψυχές των Ορθοδόξων. Για τους Ρωμηούς ήταν πια απόλυτα βεβαιωμένο, ότι η Δ’ σταυροφορία στόχευε απ’ αρχής στη διάλυση της Αυτοκρατορίας της Νέας Ρώμης (Ρωμανίας). Οι δυτικές, μάλιστα, πηγές ρίχνουν το βάρος στην εκκλησιαστική πλευρά του θέματος. Την καταστροφή της Κωνσταντινούπολης βλέπουν ως τιμωρία των «αιρετικών» Γραικών, που ήταν «ασεβείς και χειρότεροι από τους Εβραίους». Την άλωση της Πόλης αποτιμούν ως «νίκη της χριστιανοσύνης». 

 

Οι «Βυζαντινοί» εξ άλλου συνειδητοποίησαν ότι μετά το 1204 ουσιαστικός εχθρός τους ήταν οι Λατινοφράγκοι, γιατί μόνο από αυτούς κινδύνευε η ορθόδοξη πίστη και η παράδοση του Γένους. Έτσι, διαμορφώθηκε και υποστασιώθηκε η στάση των ανθενωτικών, που προέκριναν την (πρόσκαιρη) συνεργασία με τους Οθωμανούς από τη «φιλία» των Φράγκων, επιλέγοντας ενσυνείδητα μεταξύ των δύο κακών. Είναι η συνείδηση, που θα εκφρασθεί θεολογικά -και αναντίρρητα- το 18ο αιώνα από τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό: «Και διατί δεν έφερεν ο Θεός άλλον βασιλέα, που ήταν τόσα ρηγάτα εδώ κοντά να τους το δώση, μόνον ήφερε τον Τούρκον μέσαθε από την Κόκκινην Μηλιά και του το εχάρισεν; Ήξερεν ο Θεός, πώς τα άλλα ρηγάτα μας βλάπτουν εις την πίστιν και ο Τούρκος δεν μας βλάπτει. Άσπρα (χρήματα) δώσ’ του και καβαλλίκευσέ τον από το κεφάλι. Και διά να μη κολασθούμεν, το έδωσε του Τούρκου και τον έχει ο Θεός τον Τούρκον ωσάν σκύλον να μας φυλάη…». Ο άγιος Κοσμάς έδινε, έτσι, απάντηση στους δυτικόφρονες ενωτικούς.

Μαζί με την κατάληψη της Πόλης οι σταυροφόροι συμφώνησαν (κάτω από τα τείχη της υπογράφθηκε η συνθήκη) την ίδρυση φραγκολατινικού Κράτους Κωνσταντινουπόλεως και το διαμελισμό της αυτοκρατορίας (partition Romaniae ήταν ο σχετικός όρος, στον οποίο σώζεται το αληθινό όνομα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας: Ρωμανία). Όλες οι ενέργειες όμως των φράγκων κατακτητών προϋπέθεταν την αδιάστατη συνάφεια πολιτικών και εκκλησιαστικών πραγμάτων, κάτι που κυριάρχησε και στη λατινική Δύση και στη ρωμαίϊκη Ανατολή ως τους τελευταίους αιώνες. Έτσι, μετά την εκλογή αυτοκράτορα (κόμης Βαλδουίνος της Φλάνορας) διορίστηκε και λατίνος Πατριάρχης, ο Βενετός Θωμάς Μοροζίνι. 

 

Παράλληλα δε με την ίδρυση των φραγκικών ηγεμονιών σ’ όλη την έκταση του ιστορικού ελληνικού χώρου ιδρύθηκαν και λατινικές εκκλησιαστικές περιφέρειες, με ιεραρχία παπική. Έτσι, οι αφορμές συγκρούσεως φράγκων κατακτητών και ελληνορθόδοξων υποδούλων είχαν πια διττή πηγή, και πολιτική, αλλά κυρίως εκκλησιαστική. Η εγκαθίδρυση λατινικής ιεραρχίας σ’ ολες τις φραγκικές ηγεμονίες επεδίωκε την υποταγή των ορθοδόξων πληθυσμών στην αυθεντία του παπικού θρόνου και των φράγκων ηγεμόνων.

Ο παπικός θρόνος, είναι γεγονός, στο πρόσωπο του μεγαλεπήβολου πάπα Ιννοκεντίου Γ’, επεδίωξε με τη φραγκική επικράτηση και τη διεύρυνση των πολιτικών ερεισμάτων του στην Ανατολή, ως και την άμεση υποταγή της Ορθοδόξου Εκκλησίας στον πάπα της Ρώμης. Αυτός άλλωστε ήταν ο αμετάθετος σκοπός του παπισμού μετά το σχίσμα. Την υποταγή εξ άλλου της Ορθοδόξου Εκκλησίας στον πάπα είχε υποσχεθεί ο διεκδικητής του θρόνου της Κωνσταντινουπόλεως Αλέξιος, γιος του εκθρονισμένου αυτοκράτορα Ισαακίου Β’ Αγγέλου (1195-1204), ζητώντας τη βοήθεια του πάπα. 

 

Ο δόγης της Βενετίας Ερρίκος Δάνδολος υποστήριξε την εκλογή του Θωμά Μοροζίνι ως πρώτου λατίνου πατριάρχη της Κωνσταντινουπόλεως και πνευματικού ηγέτη της λατινικής αυτοκρατορίας. Αλλά και ο λατίνος αυτοκράτορας Βαλδουίνος έγινε αυτοβούλως υποτελής του πάπα Ρώμης, ο οποίος από την πλευρά του ως αντίδωρο προσέφερε τη στήριξη του στο νέο αυτοκράτορα. Μεγαλύτερη αξία, έτσι, από τη λεία είχε για τον πάπα και το κράτος του η επιβολή του λατινικού κύρους στην Ανατολή. Διοργανώθηκε γι’ αυτό η λατινική ιεραρχία κατάλληλα, ώστε να διεξαγάγει τελεσφόρο αγώνα για τη μεταστροφή και υποταγή των Ορθοδόξων. Οσοι δεν ανεγνώριζαν το λατίνο αυτοκράτορα και τη λατινική Ιεραρχία χαρακτηρίζονταν σχισματικοί.

Την διοργάνωση του αγώνα για την υποταγή της Ορθόδοξης Ανατολής στόν πάπα ανέλαβαν παπικοί Λεγάτοι (αντιπρόσωποι του πάπα). Η πνευματική αυτή εκστρατεία επέφερε αναστάτωση στην ορθόδοξη Ιεραρχία. Πολλοί ορθόδοξοι ιεράρχες κατέφυγαν στα τρία νέα ελληνικά κράτη (Νικαίας, Τραπεζούντας και Ηπείρου). Οι παραμείναντες στους θρόνους τους ορθόδοξοι ιεράρχες ζούσαν κάτω από συνεχείς πιέσεις, για να υποταγούν στόν παπικό θρόνο, στις κενές δε η χηρεύουσες θέσεις εχειροτονούντο λατίνοι. 22 αρχιεπισκοπές (μητροπόλεις) και 56 επισκοπές προσαρτήθηκαν στο λατινικό Πατριαρχείο Κων/λεως, χωρίς ομως ποτέ να δηλώσουν υποταγή στόν πάπα. «Η επιβολή ομως της Φραγκοκρατίας στα εδάφη της αυτοκρατορίας… κατέστη νέο ερέθισμα γενικότερων συγκρούσεων των τοπικών πληθυσμών προς τους κατακτητές της Δύσεως».

Ο Ιννοκέντιος στη σύνοδο του Λατερανού (1215), για να αντιμετωπίσει την ορθόδοξη αντίσταση και να διευκολύνει την υποταγή ευρύτερων μαζών στο παπικό δόγμα, εφεύρε τον καταχθόνιο θεσμό της Ουνίας. Ο θεσμός δε της Ουνίας, που ως πολιορκητική μηχανή και «δούρειος ίππος» επικράτησε αργότερα σε περιοχές της Ορθόδοξης Ανατολής, παραμένει μέχρι σήμερα ουσιαστικό εμπόδιο στο διάλογο Ορθοδοξίας-Ρωμαιοκαθολικισμού και σοβαρότατο εμπόδιο στο ορόμο της ένωσης. Αρνητικά όμως η ουνιτική επέλαση στην Ανατολή (μέσω του ιησουίτικου Τάγματος) βοήθησε στην αφοσίωση του λαού στην Ορθοδοξία. Η Σύνοδος έκαμε δεκτή τη διατήρηση των εκκλησιαστικών εθίμων των Ορθοδόξων, ζητώντας από αυτούς μόνο την αναγνώριση του παπικού πρωτείου (και ευρύτερα του παπικού θεσμού) και την υποταγή, έτσι, στόν παπικό θρόνο. Η τακτική αυτή προκάλεσε μεγαλύτερες και οξύτερες αντιθέσεις.

Η θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στις λατινοκρατούμενες περιοχές απέβη πράγματι τραγική. Όσοι ιεράρχες δεν εξεδιώχθησαν και παρέμειναν στις επισκοπές τους στερήθηκαν της εκκλησιαστικής γης, που άρπαξαν οι Λατίνοι, και έχασαν κάθε ελευθερία, ώστε η διαποίμανση να καθίσταται, αν οχι αδύνατη, δυσχερέστατη. Κατά τον αείμνηστο καθηγητή Γεράσιμο Κονιδάρη όσοι ορθόδοξοι ιεράρχες έφευγαν από τις λατινοκρατούμενες περιοχές προσέφεραν αρνητικά υπηρεσία στην Ορθοδοξία, διότι «δεν παρέσχον εις τους Λατίνους την ευχαρίστησιν να υποτάξωσιν αυτούς». Στίς περιοχές που εισέβαλε ο λατινικός κλήρος, λίγο μετά το 1204 άρχισε να λειτουργεί ο θεσμός των Πρωτοπαπάδων («Μέγας Πρωτοπαπάς») ως επί κεφαλής του ορθοδόξου πληρώματος, χωρίς όμως δικαίωμα χειροτονιών, αφού δεν ήσαν επίσκοποι. 

 

Έτσι, ταπεινώθηκε ο ορθόδοξος κόσμος ακόμη περισσότερο, μολονότι οι Πρωτοπαπάδες σχεδόν στο σύνολο τους ανταποκρίθηκαν με ζήλο και συνέπεια στο έργο τους (π.χ. Επτάνησα, Κρήτη κ.λπ.). Ο θεσμός των Πρωτοπαπάδων διευκόλυνε τη λύση και άλλων σοβαρών προβλημάτων. Ο Ιννοκέντιος λ.χ. για τη διατήρηση ορθοδόξων ιεραρχών στους θρόνους τους έθεσε όρους: α) Νά ερωτώνται, αν δέχονται τον πάπα ως κεφαλή, ειδ’ άλλως να καθαιρούνται και την έδρα τους να καταλαμβάνει λατίνος «επίσκοπος», β) Στην αρχή της λατινοκρατίας οι παραμένοντες επίσκοποι έπρεπε να μυρωθούν, γρήγορα όμως αποσύρθηκε ο όρος αυτός, γ) Ο λατίνος πατριάρχης Κων/λεως έλαβε το δικαίωμα από τον πάπα να χειροτονεί ορθοδόξους ιεράρχες σε περιοχές Ορθοδόξων και, αν δεν γινόταν αυτό δεκτό, τότε να χειροτονούνται Λατίνοι, δ) Επειδή οι ναοί παραδόθηκαν στους Λατίνους, ο λαός αναγκαζόνταν πολλές φορές να κοινωνεί στη λατρεία μαζί τους. Όπως δε έχει αποδειχθεί, η λατρειακή αυτή «κοινωνία» Ορθοδόξων με Λατίνους γινόταν, κατά κανόνα, αναγκαστικά και δεν μπορεί να θεωρηθεί ελεύθερη ενέργεια και επιλογή των Ορθοδόξων, ώστε να μιλούμε για «μυστηριακή διακοινωνία» (intercommunio).

Βέβαια, η παρουσία της Χάρης και Αγάπης του Θεού για τους πιεζόμενους Ορθοδόξους είναι σε πολλές περιπτώσεις χειροπιαστή. Έτσι, οι Λατίνοι Επίσκοποι με τη φεουδαρχική νοοτροπία τους, κατά κανόνα λίγο έμεναν στόν τόπο της επισκοπής τους, όπως λ.χ. στην Κρήτη, πήγαιναν δε εκεί μόνο για την είσπραξη των εισοδημάτων τους. Είναι, εξ άλλου, βέβαιο, ότι οι κληρικοί, που ο Πάπας έστελνε στην ορθόδοξη Ανατολή, δεν ήταν κατά το πλείστον οι καλύτεροι, ακόμη και στο θέμα της παιδείας, και γι’ αυτό η επιρροή τους στόν ορθόδοξο πληθυσμό έμενε πολύ περιορισμένη. Οι ορθόδοξοι πληθυσμοί έμειναν πιστοί στην εκκλησιαστική ηγεσία τους (Οικουμενικό Πατριαρχείο), που εύρισκε ποικίλους τρόπους για να επικοινωνεί με το πλήρωμα και να το συγκρατεί ποιμαντικά στην παράδοση του. 

 

Ιδιαίτερα οι Βενετοί φρόντιζαν να διορίζουν δικούς τους κληρικούς, λόγω της αντίθεσης της Βενετίας με τη Ρώμη και τον πάπα, αλλά και του εθνικιστικού πνεύματος της Γαληνοτάτης («πρώτα βενετσιάνοι και μετά χριστιανοί»). Ο λαός στην πλατειά διαστρωμάτωση του δύσκολα επηρεαζόταν από το λατινικό στοιχείο, αυτό δε ίσχυε ακόμη και για το «αρχοντολόϊ», ελάχιστα μέλη του οποίου προσεχώρησαν καθαρά στο λατινισμό, ενώ τα περισσότερα ανέπτυσσαν πολιτική και διπλωματική εξαπάτηση των Ενετών και των Λατίνων, με σημαντική μάλιστα επιτυχία. Οι περισσότεροι των σημερινών Ρωμαιοκαθολικών της Ελλάδος είναι απόγονοι λατινικών οικογενειών, που εγκαταστάθηκαν στην Ανατολή, όπως φαίνεται και από τα επώνυμα τους.

*****

Κλείνοντας τη σύντομη αυτή αναδρομή, μπορούμε να καταλήξουμε σε κάποιες συμπερασματικές διαπιστώσεις:

α) Όπως εύστοχα παρατηρεί ο καθηγητής Βλάσ. Φειδάς: «Οι συνέπειες της αναπόφευκτης αυτής εκτροπής των σταυροφοριών υπήρξαν οδυνηρές για τις σχέσεις των Εκκλησιών Ανατολής και Δύσεως, αφού αφ’ ενός μεν αλλοιώθηκε ο εκκλησιαστικός χαρακτήρας των σχέσεων, αφ’ ετέρου δε φορτίσθηκε το σχίσμα με τις ποικίλες πολιτικό-κοινωνικές αντιθέσεις των Βυζαντινών έναντι οποιασδήποτε δυτικής παρουσίας στην Ανατολή». Ο μέσος Ρωμηός γρήγορα θα συνειδητοποιήσει την τεράστια σημασία της α’ αλώσεως της Πόλης και της διαλύσεως της αυτοκρατορίας της Νέας Ρώμης. Όσο μάλιστα θα παρατείνεται η Φραγκοκρατία, η αντιπάθεια εναντίον των Λατινοφράγκων θα μεταστοιχειωθεί σε ομοψυχία. Μόνο οι ενωτικοί θα συμπαθούν την Παλαιά Ρώμη. Λόγω δε της διασπάσεως της ενότητος των επί μέρους εθνοτήτων της αυτοκρατορίας μετά το 1204, θα αρχίσει ο τονισμός της εθνικότητας (καταγωγής) με την εμφάνιση ενός πρώϊμου εθνικισμού. Ο τραυματισμός δε του εθνικού γοήτρου θα γεννήσει τη Μεγάλη Ιδέα, ως πόθο για την ανάκτηση της Κων/λεως και ανασύσταση της αυτοκρατορίας. Αυτή την ιδέα θα ενστερνισθεί και θα καλλιεργήσει με διάφορες παραλλαγές, ιδιαίτερα ο εκκλησιαστικός χώρος.

β) Το χάσμα μεταξύ Ανατολής και Δύσεως, που άνοιξε με το σχίσμα του 1054, έγινε τώρα αγεφύρωτο. Οι Φράγκοι απέδειξαν ότι δεν επιβουλεύονται μόνο τη ζωή μας, αλλά κάτι πολυτιμότερο: την ίδια την πίστη μας (Πατρο-κοσμάς).

γ) Γι’ αυτό απέτυχαν όλες οι ενωτικές προσπάθειες των αυτοκρατόρων της Νέας Ρώμης από τον ΙΑ’ ως το ΙΔ’ αιώνα, αποκρούσθηκε δε με τόσο πάθος η ενωτική σύνοδος Φερράρας-Φλωρεντίας (1438-39). Η δυσπιστία δε έναντι του παπισμού, και γενικότερα της χριστιανικής Δύσεως, συνεχίσθηκε σ’ όλη τη διάρκεια της Οθωμανοκρατίας και Ενετοκρατίας, για να φθάσει μέχρι σήμερα, ως συνείδηση, που μπορεί να εκφράσει το ελαφρά παρηλλαγμένο απόφθεγμα: «Timeo Latinos et dona ferentes»!

δ) Οι σταυροφορίες, και κυρίως η τέταρτη, με την αποσύνθεση και διάλυση της αυτοκρατορίας της Νέας Ρώμης, έδωσαν έμμεσα ώθηση στην ανάπτυξη και ενδυνάμωση του ισλαμισμού. Η Κωνσταντινούπολη ανακτήθηκε μεν το 1261, αλλά η αυτοκρατορία δεν επανεύρε ποτέ την παλαιά δύναμη και ρωμαλεότητα της. Όπως πολύ σωστά παρατήρησε η κ. Ελένη Γλύκατζη- Αρβελέρ, μετά το 1204 η Κωνσταντινούπολη ήταν «μια πόλη καταδικασμένη να χαθεί».

ε) Τεράστια όμως σε σημασία αποδείχθηκε η Δ’ σταυροφορία και για τις εξελίξεις της Ευρώπης. «Ένας νέος κόσμος άρχισε να παράγεται στη Δύση, που μέσα από ποικίλες ανακατατάξεις θα πλάσει στους κατοπινούς αιώνες το πρόσωπο της Ευρώπης». Δέν βρίσκω καταλληλότερο ακροτελεύτιο λόγο, από μιά σχετική αναφορά στην πορεία της Ευρώπης του μεγάλου ερευνητού του 1204 Σερ Έντουϊν Πήαρς: «Οι επιπτώσεις της Τέταρτης Σταυροφορίας επί του ευρωπαϊκού πολιτισμού υπήρξαν εξ ολοκλήρου καταστρεπτικές. Η λάμψη του ελληνικού πολιτισμού, την οποία το Βυζάντιο συντηρούσε επί εννέα αιώνες μετά από την επιλογή της Κωνσταντινούπολης ως πρωτεύουσας, έσβησε ξαφνικά. Η σκληρότητα, η στενότητα και ο εβραϊσμός του δυτικού πολιτισμού αφέθηκαν να αναπτυχθούν με πολύ λίγη πρόσμειξη από τη χαρά και την ομορφιά της ελληνικής ζωής […] 

Το έγκλημα της Τέταρτης Σταυροφορίας παρέδωσε την Κωνσταντινούπολη και τη Βαλκανική Χερσόνησο σε έξι αιώνες βαρβαρότητας και κατέστησε μάταιες τις προσπάθειες του Ιννοκέντιου και των μετά από εκείνον πολιτικών να ανακτήσουν τη Συρία και τη Μικρά Ασία για χάρη της Χριστιανοσύνης και του πολιτισμού. Προκειμένου να αντιληφθούμε την πλήρη σημασία της λατινικής κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης, πρέπει να προσπαθήσουμε να συνειδητοποιήσουμε ποιος θα ήταν σήμερα ο πολιτισμός της Δυτικής Ευρώπης, αν η προ έξι αιώνων Ρωμανία δεν είχε καταστραφεί».

Γι’ αυτό ακριβώς χρειάζεται σήμερα μία σεισμική ενέργεια εκ μέρους της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, πέρα από μιά τυπική «συγγνώμη», και μάλιστα όχι του ίδιου του Παπισμού, για τη δημιουργία της αναγκαίας εμπιστοσύνης στις σημερινές σχέσεις. Και αυτή η ενέργεια δεν μπορεί ποτέ να είναι η καλλιέργεια κοσμικών, φιλικών σχέσεων και οι αθεολόγητες ωραιολογίες των επετειακών συναντήσεων, αλλά η ειλικρινής μετάνοια του Παπισμού, με την απόρριψη των παπικών δογμάτων και της κρατικής υποστάσεως του. Διότι αυτά τα μεγέθη γεννούν τις σταυροφορίες και το πνεύμα τους. Οι απανταχού της γης Ορθόδοξοι μπορούν, ως τότε, να προσεύχονται και να περιμένουν.

Συμπλήρωμα

Άγιος Μαρτίνος, πάπας Ρώμης, ο Ομολογητής & στύλος της Ορθοδοξίας (13 Απριλίου) (βλ. & εδώ)

Επιστολή ορθόδοξου χριστιανού προς τους αδελφούς μας Ινδιάνους

Ορθόδοξοι και Ρωμαιοκαθολικοί: τους αγαπάμε αλλά δεν (συν)κοινωνούμε (με αφορμή την επίσκεψη του Πάπα στη Λέσβο το 2016)

Ορθόδοξοι άγιοι στις χώρες της Δύσης - Η Ορθοδοξία στο δυτικό κόσμο σήμερα

Οι ορθόδοξες ρίζες της Δύσης ως παράγοντας πανευρωπαϊκής ενότητας

Βασικές διαφορές ορθόδοξων και ρωμαιοκαθολικών 

Καθολικοί & Ορθόδοξοι άγιοι: μοιάζουν ή διαφέρουν;

Ο διάσημος Ελβετός θεολόγος Γαβριήλ (Bunge) ασπάστηκε την Ορθοδοξία 

Ο νεομάρτυρας επίσκοπος Παύλος ντε Μπαγεστέρ και η μεταστροφή του στην Ορθοδοξία

Ο Χιλιανός νεομάρτυρας Χοσέ (Ιωσήφ) Μουνιόθ-Κορτέζ (1997) 

ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ: Λαοί που αναζητούν την Ορθοδοξία

Η ορθόδοξη βάπτιση Πολωνού πανεπιστημιακού  

Kαρακάλλου Φιλόθεος: Οι πιστοί να μην δεχτούν κοινό Πάσχα με τούς Παπικούς, θα γιορτάζουν με το κανονικό Πάσχα, το Ορθόδοξο!

Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης: το Όπλο μας, το Λάβαρό μας!...

"Οπλισμένη" (με το όπλο της ειρήνης) Γιαγιά (από εδώ)

Την Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης (Γ΄ Νηστειών) οι χριστιανοί έρχονται στη θεία λειτουργία και ασπάζονται το σταυρό του Κυρίου, για να ενισχυθούν πνευματικά για το υπόλοιπο της Σαρακοστής. «Όπως ένας βασιλιάς που έρχεται σε μια επαρχία, στέλνει πρώτα τα λάβαρά του, για να προετοιμάσει το λαό για τον ερχομό του, έτσι κι ο Χριστός, που έρχεται στην εορτή του Πάσχα, στέλνει πρώτα το λάβαρό Του, το Σταυρό, για να πάρει θάρρος ο λαός και να προετοιμαστεί να Τον υποδεχτεί», όπως γράφει ο π. Αλέξανδρος Σμέμαν (απόσπασμα από την ανάρτησή μας Οι Κυριακές της Μεγάλης Σαρακοστής).

«Εμείς οι χριστιανοί είμαστε τρομοκράτες, είμαστε μέλη μιας επαναστατικής ομάδας, που μάχεται τον άρχοντα του αιώνος τούτου, τον διάβολο. Οι εκκλησίες είναι οι ενδιάμεσοι σταθμοί. Εκεί δεχόμαστε πληροφορίες από την κυβέρνηση μας [σ.σ.: δηλαδή το Χριστό]: κωδικούς (Καινή Διαθήκη), ενισχύσεις (Θ. Ευχαριστία) και στήριξη από την κοινότητα. Κατέχουμε πολλές τεχνικές για να κάνουμε τρομοκρατικές επιθέσεις ενάντια στον άρχοντα του αιώνα τούτου» (π. Δανιήλ Συσόεφ ο νεομάρτυρας).

Πρόσκληση για ένα μικρό ("πολεμικό") κέρασμα:
  
Ο Σταυρός του Χριστού και ο σταυρός του κάθε ανθρώπου (Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης) 
Το σχήμα του Σταυρού (ο πραγματικός σταυρός του Χριστού είχε το σχήμα που ξέρουμε ή μήπως είχε άλλο σχήμα;). Αναλυτικά και εδώ.

Γιατί κάνουμε το σταυρό μας;
Επεξηγήσεις για την τιμή προς τον Σταυρό, την ύλη και την Παναγία
Ο σταυρός ως μέσο αγιασμού & μεταμόρφωσης του κόσμου
Ο σταυρός και η χαρά στη ζωή των μοναχών
 
Ο σταυρός και η εξάρτηση του κόσμου από το Θεό
Ο σταυρός ως αξεπέραστο μοντέλο παιδείας
Ο Σταυρός στην Παλαιά Διαθήκη
Ο σταυρός, οι Ναζί και οι πατριάρχης Ιεροσολύμων που του έκοψε το χέρι η εξουσία
 
 
Φωτο από εδώ

Μία από τις αμέτρητες παρεμβάσεις της ΝΙΚΗΣ για την Υγεία

 

 

Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης

Rethemnos.gr

Η Κρήτη έχει κινητοποιηθεί πολλές φορές για την κατάρρευση του αείμνηστου Εθνικού Συστήματος Υγείας. Και στην πόλη μας, το Ρέθυμνο, πραγματοποιήθηκε παλλαϊκό συλλαλητήριο με τη συμμετοχή αμέτρητων φορέων, και μάλιστα από όλη την Κρήτη. Συμμετείχε ολόψυχα και η ΝΙΚΗ.

Οφείλουμε όμως να παρατηρήσουμε ότι μόνο η αλλαγή πολιτικού σκηνικού στη χώρα μας μπορεί να φέρει αποτέλεσμα στη γενική κατάρρευση των πάντων, που έχει προκαλέσει το πολιτικό σύστημα που κυβερνά, με την εναλλαγή των συστημικών κομμάτων στην εξουσία, εξυπηρετώντας (ή μάλλον: υπηρετώντας) τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, ξένα και εγχώρια, σε βάρος του ελληνικού λαού. Η ευκαιρία χάθηκε στις εκλογές του 2023. Αλλά ο αγώνας συνεχίζεται. Έχει ο Θεός, να βρει το θάρρος ο λαός μας να κλείσει την πόρτα της Βουλής σ’ εκείνους που γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν αξίζουν την ψήφο του και να την ανοίξει σ’ εκείνους που όντως θα τον υπηρετήσουν.

Η κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΙΚΗΣ έχει πραγματοποιήσει πολλές παρεμβάσεις για την κατάσταση του Συστήματος Υγείας. Κυρίως οι παρεμβάσεις αυτές έγιναν – τόσο στην ολομέλεια της Βουλής, όσο και στις αρμόδιες επιτροπές της – από τους βουλευτές μας Νικόλαο Παπαδόπουλο, Ασπασία Κουρουπάκη και Σπύρο Τσιρώνη. Μπορεί να τις αναζητήσει ο ενδιαφερόμενος ανάμεσα σε όλες τις παρεμβάσεις της κοινοβουλευτικής μας ομάδας στην ιστοσελίδα https://apantanikhs.blogspot.com.

Εδώ θα ήθελα να αναδημοσιεύσω το κείμενο μίας μόνον από τις πολλές παρεμβάσεις του βουλευτή Θεσσαλονίκης Νικολάου Παπαδόπουλου, ιατρού θωρακοκαρδιοχειρουργού. Έγινε στις 31 Οκτωβρίου 2023 στην επιτροπή κοινοβουλευτικού ελέγχου της Βουλής και δημοσιεύεται σε βίντεο εδώ.

Πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της εξέτασης του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Υγείας «Εθνικό Δίκτυο Μονάδων Αυξημένης Φροντίδας για την αντιμετώπιση ασθενών με Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια (ΜΑΦ ΑΕΕ)» (4η συνεδρίαση). Φυσικά όλα αυτά λέγονται σε ώτα μη ακουόντων. Αλλά ας ακούει ο Έλληνας πολίτης – και ας οπλιστεί με τα πολιτικά όπλα του, όσο είναι καιρός και κυρίως όταν έρθει ο καιρός.

Η ομιλία του βουλευτή της ΝΙΚΗΣ Ν. Παπαδόπουλου

Αξιότιμε κε Πρόεδρε, κε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Πραγματικά λυπάμαι που δεν μπορώ να χαρώ όταν συζητούμε τέτοια νομοσχέδια, που επί της αρχής είναι πολύ σπουδαία για τον πληθυσμό μας. Και γιατί δεν μπορώ να χαρώ; Γιατί πραγματικά, όπως οι προηγούμενοι συνάδελφοι ανέφεραν, υπάρχει φοβερή διάσταση της πραγματικότητας με τα νομοσχέδια που κατεβαίνουν.

Επιτρέψτε μου μία μικρή περιγραφή, να σας περιγράψω δύο τρεις εικόνες του Εθνικού μας Συστήματος Υγείας, που πραγματικά το ένα μετά το άλλο νοσοκομεία εκπέμπουν ΣΟΣ και πραγματικά καταρρέουν. Ειπώθηκε για το νοσοκομείο της Ξάνθης, της Έδεσσας, Γιαννιτσών, Ιεράπετρας, Βενιζέλειο, Ρέθυμνο, τα νοσοκομεία των νησιών… Στο δικό μας στο νοσοκομείο προχθές, στο νοσοκομείο Παπανικολάου, 25/10/23, αναφέρεται η διακοπή των τακτικών χειρουργείων, αφού αντί για 27 αναισθησιολόγοι που έπρεπε να το υπηρετούν, υπηρετούν μόνο 7, ενώ σοβαρά καρδιοχειρουργικά περιστατικά περιμένουν στη λίστα για δύο ολόκληρα χρόνια! Το 40% των χειρουργικών αιθουσών δεν λειτουργούν, ενώ στις λίστες των γενικών χειρουργείων υπάρχουν περιστατικά από τριετίας και πάνω!

Πείτε μου λοιπόν πώς μπορεί να λειτουργήσει μια τέτοια ΜΑΘ για τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια; Ντρέπεται κανείς και να το πει ότι μπορεί να λειτουργήσει με το υπάρχον προσωπικό.

Ο δε Γενικός Γραμματέας της Ομοσπονδίας των Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος χθες δήλωσε ότι στη Λακωνία, σε ολόκληρο το Νομό, δεν υπήρχε στις 26 του μηνός γραμμένος στις λίστες ούτε ένας Παθολόγος στην εφημερία και τις εφημερίες τις κάλυπταν γιατροί που υπηρετούν την Υπηρεσία Υπαίθρου.

Στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο Κρήτης, εκεί που ο Υπουργός Υγείας είχε ξηλώσει τους Διοικητές, έβαλε ένα Διοικητή που ήταν και Διευθυντής της Παθολογικής Κλινικής και Διευθυντής της Ιατρικής Υπηρεσίας, τον έβαλε Διοικητή και δεν είχε ο άνθρωπος Παθολόγο γιατρό να στείλει (που του είπανε να στείλει γιατρό στο Νοσοκομείο Ρεθύμνου) και έτσι από ευθιξία πήγε ο ίδιος να εφημερεύσει και την άλλη μέρα παραιτήθηκε!

Τρίτο περιστατικό: δεν είναι μόνο τα νοσοκομεία της περιφέρειας, φίλοι μου. Στη Νίκαια, που είπατε ότι θα γίνει αυτή η Μονάδα στη Νίκαια, στη Νίκαια το προηγούμενο Σαββατοκύριακο 28 του 29 του μηνός, δεν είχε Ακτινολόγο γιατρό και δεν λειτουργούσε – μετά από γενική εφημερία – αξονικός τομογράφος. Πώς θα λειτουργήσει μια τέτοια Μονάδα αν δεν έχει, που είναι βασική προϋπόθεση ο αξονικός τομογράφος; Αυτές οι μονάδες δεν θέλουν σοβαρό εξοπλισμό, αλλά οπωσδήποτε πρέπει να λειτουργεί ο αξονικός τομογράφος. Και δεν έχουμε γιατρούς να τον λειτουργήσουν!

Επίσης – πολύ σημαντικό αυτό – η Γενική Συνέλευση των ιατρών στο Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου ότι από τις 13 Νοεμβρίου και μετά θα πρέπει να ανασταλεί στο σύνολο η λειτουργία του νοσοκομείου, γιατί καθίσταται επισφαλής για το κοινό, για τους Έλληνες πολίτες δηλαδή!

Επιτρέψτε μου να αναφερθώ και σ’ ένα φαινόμενο των μαζικών παραιτήσεων των συναδέλφων, είναι πολύ σημαντικό. Με ένα χτύπημα μπείτε στο «Διαύγεια» και θα δείτε τι έγινε το 2022. Σχεδόν όσοι συνταξιοδοτήθηκαν, τόσοι και παραιτήθηκαν: συνταξιοδοτήθηκαν 420 γιατροί και 400 παραιτήθηκαν, δηλαδή ίσοι παραιτούνται και συνταξιοδοτούνται! Στο 2023 αυτό θα είναι πολύ περισσότερο. Γιατί παραιτούνται, αγαπητοί, οι συνάδελφοι; Να σας πω εγώ τους λόγους:

1. Εργασιακή εξόντωση. Δεν υπάρχουν τα ωράρια αυτά πουθενά, ούτε στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο ούτε στο Διεθνές Δίκαιο, δεν υπάρχουν αυτά τα ωράρια που υφίσταται ο Έλληνας γιατρός. Και τίθεται θέμα για την ασφάλεια των ασθενών.
2. Η ετεροαπασχόληση, ένα άλλο πρόβλημα. Θυμάστε το νόμο «Γκάντα» και τα λοιπά, ο οποίος δεν επικράτησε, αλλά στην ουσία οι Διοικητές των νοσοκομείων τον εφαρμόζουν. Δηλαδή ο γυναικολόγος να πάει να δει ΩΡΛ περιστατικά. Ή στον κορωνοϊό, ψυχίατροι πήγανε σε μονάδες εντατικής θεραπείας να υπηρετήσουν.
3. Και τρίτος λόγος είναι η μισθολογική εξαθλίωση. Είπαμε, 1.200€, δεν υπάρχουν επαγγελματικά κίνητρα. Ειλικρινά θέλω να δω πού το πάει αυτή η κυβέρνηση.

Να σας πω μόνο αυτό και κλείνω. Θυμάμαι ότι το 2021 ο Πρωθυπουργός στην Κρήτη ανήγγειλε – και εκεί νομίζω ότι το πάει το πράγμα – ανήγγειλε ότι από όλα τα νοσοκομεία της Κρήτης το νοσοκομείο του Ηρακλείου θα είναι το «κομβικό νοσοκομείο» και όλα τα άλλα νοσοκομεία θα λειτουργούν δορυφορικά, μάλλον κάπως τα είπε, «ακτίνες του κεντρικού νοσοκομείου».

Και έρχεται να συμπληρώσει μετά ο κύριος Πλεύρης, όταν αντικατέστησε τον κύριο Κικίλια, ότι όποια διαδικασία ιατρική δεν γίνεται στα δημόσια νοσοκομεία θα έρχονται λέει τα ιδιωτικά (και όχι ο ιδιώτης ο μεσαίος, μεγάλα ιδιωτικά funds, κολοσσοί δηλαδή του εξωτερικού) και θα αναπληρώνουν το Δημόσιο. Καταλαβαίνετε ότι δημόσιο χρήμα, σπαρταριστό, θα πηγαίνει στα funds αυτά. Και ξέρουμε, αγαπητοί μου, ποιοι έχουν συμφέροντα από αυτά τα funds, ποιες οικογένειες έχουν μπει μέσ’ στα funds αυτά, γι΄αυτό δεν είμαστε καθόλου αισιόδοξοι για την τύχη του ΕΣΥ και για την τύχη του Έλληνα Πολίτη.

Ευχαριστώ πολύ.

Πρωτοσάββατο & Πρωτοκύριακο!

Από εδώ

Το διά κολλύβων θαύμα του αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος (α΄ Σάββατο της Μεγάλης Σαρακοστής)

Ιωάννη Τσέντου, Ιουλιανός ο Παραβάτης 

Τα Σάββατα της Μεγάλης Σαρακοστής

Για την Κυριακή της Ορθοδοξίας (αφιερωμένη στη νίκη κατά της Εικονομαχίας, δηλ. τον οριστικό τερματισμό της με τη Σύνοδο του 843 μ.Χ.) δείτε το αφιέρωμα Μήπως είχαν δίκιο οι Εικονομάχοι; 

Και: Η άφθαρτη αυτοκράτειρα (η αγία Θεοδώρα & το τέλος της Εικονομαχίας)

Κυριακή της Ορθοδοξίας - Η νίκη της Εκκλησίας (από εκεί η παρακάτω εικόνα)

7 Κυριακές (οι Κυριακές της Μ. Σαρακοστής - ώς το Πάσχα - και τι γιορτάζουμε κάθε μία απ' αυτές)

Μεγάλη Σαρακοστή: να μην ξεχάσω...  

Βασίλης Ταβουλάρης, «Το Σύμπλεγμα του Ιεχωβά» (συνέντευξη)

Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης

Ο Βασίλης Ταβουλάρης συνδυάζει στις ρίζες του Ρέθυμνο και Μάνη. Γεννημένος στην Αθήνα, εδώ και αρκετά χρόνια ζει και εργάζεται στο Ρέθυμνο. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά του «Το Σύμπλεγμα του Ιεχωβά» από τις εκδόσεις Ελευθερουδάκη.

Τον συναντήσαμε και συζητήσαμε για το βιβλίο του σε μια συνέντευξη που θα θέλαμε να μοιραστούμε μαζί σας.

Ποια είναι η κεντρική ιδέα της υπόθεσης του βιβλίου σου;

Ήρωας είναι ο Ρομπέρτο, ελληνοϊταλικής καταγωγής, ο οποίος είναι παιδί εκτός γάμου και, όταν έρχεται η ώρα να ζήσει από μία μεγάλη πόλη σε ένα μικρό χωριό, βιώνει γι’ αυτό το θέμα ρατσισμό. Από συγγενικό του πρόσωπο κακοποιείται σεξουαλικά σε μικρή ηλικία και μεγαλώνοντας διαγιγνώσκεται με ψυχική πάθηση η οποία τον ταλαιπωρεί. Όμως από την μητέρα του η πάθηση αυτή θεωρείται ως μαύρη μαγεία, ότι κάποιο άτομο δηλαδή έχει κάνει μάγια στον Ρομπέρτο.
Ο ήρωας, πέρα από αυτά, ασχολείται πολύ με την θρησκεία, ξεκινώντας με τον αποκρυφισμό, συνεχίζει με την λατρεία στον Ιεχωβά, περνά από αιρέσεις, φιλοσοφίες και καταλήγει Ορθόδοξος.

Ο τίτλος του βιβλίου φαίνεται κάπως προκλητικός. Ποια είναι η σημασία του;

Ο τίτλος στηρίζεται στην Γιουνγκιανή Ψυχολογία και αποτελεί ένα τύπο νεύρωσης. Σύμφωνα με τον Γιούνγκ, ο Ιεχωβά ή Γιαχβέ, ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης, παρουσιάζεται ως αιμοβόρος και γενοκτόνος, που δεν δέχεται την λατρεία κανενός άλλου θεού. Όποιος πάσχει από το Σύμπλεγμα του Ιεχωβά, έχει ξεπεράσει τα όρια του Ναρκισσισμού και διακατέχεται από ένα είδος Μεγαλείου και Παντοδυναμίας. Στο βιβλίο ο Ρομπέρτο, την εποχή που λατρεύει τον Ιεχωβά, θεωρεί ότι είναι Άγιος και θα πάει στον Ουρανό δίπλα στον Θεό.

Τι σε παρακίνησε να γράψεις αυτό το βιβλίο;

Θα έλεγα, προσωπικά βιώματα. Είμαι παιδί εκτός γάμου και σε κάποιες περιπτώσεις βίωσα ρατσισμό, έχω διαγνωστεί στα 25 μου με ψυχική πάθηση, που είναι η Διπολική Διαταραχή, και έχω κάνει μεγάλη έρευνα περνώντας από πολλά θρησκεύματα.

Η ιστορία του βασικού ήρωα, του Ρομπέρτο, σε ποιο βαθμό βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα;

Σε μεγάλο βαθμό. Βασίζεται ΚΑΙ σε πραγματικά γεγονότα, πολλά στοιχεία είναι δανεισμένα από προσωπικές μου εμπειρίες, και κάποια προέρχονται από άλλα άτομα. Θα έλεγα ότι είναι περισσότερο μία συρραφή εμπειριών που φτιάχνουν τον ήρωα. Έχει όμως και αρκετή μυθοπλασία, εξ ου και είναι μυθιστόρημα.

Υπάρχει κάποιος λόγος που επέλεξες ο κεντρικός χαρακτήρας σου να είναι κατά το ήμισυ αλλοδαπός;

Όχι, αυτό ήταν κάτι εντελώς τυχαίο.

Στο βιβλίο περιλαμβάνεται ένα επεισόδιο, που μπορεί να θεωρηθεί προσβλητικό για τη μονή Αρκαδίου, που ξέρεις πόσο την αγαπάμε εδώ στο Ρέθυμνο. Έχεις κάτι εναντίον του Αρκαδίου;

Φυσικά και όχι. Υπήρξα την περίοδο 2009-10, επί 6 και κάτι μήνες, δόκιμος μοναχός της Μονής και μόνο καλά έχω να θυμάμαι, εκτός της σχέσης που είχα με τον τότε Ηγούμενο, που δεν ήταν και πολύ καλ – ο οποίος το 2011, αν θυμάμαι καλά, εκδιώχθηκε από την Μονή, λόγω οικονομικής κακοδιαχείρισης.
Το Αρκάδι το αγαπάω και το έχω μέσα στην καρδιά μου. Οι εμπειρίες που έχω από εκεί δεν εξαγοράζονται με τίποτα. Και έχω και φιλίες, ειδικά με τα δύο αδέλφια, που είναι Ιερομόναχοι, τον Παρθένιο και τον Ευμένιο.

Πώς και συμπεριέλαβες τέτοιο επεισόδιο σε ένα βιβλίο, που είναι λογικό να κυκλοφορήσει ιδιαίτερα στο Ρέθυμνο, τον τόπο κατοικίας σου;

Να πω για το επεισόδιο. Αναφέρεσαι στο ότι ο Ηγούμενος της Μονής γέροντας Ισμαήλ, σύμφωνα με την ιστορία του βιβλίου, είναι ομοφυλόφιλος. Δεν στηρίζεται αυτό σε κάποιο αληθινό γεγονός, αλλά είναι καθαρά μυθοπλασία. Ηγούμενος με το όνομα Ισμαήλ στο Αρκάδι δεν υπήρξε ποτέ και φυσικά δεν υπονοώ ότι κάποιος Ηγούμενος στο Αρκάδι είναι ομοφυλόφιλος. Θα μπορούσε όμως να έχει συμβεί στο Αρκάδι ή σε οποιαδήποτε άλλη Μονή, Εκκλησία ή Θρησκεία. Ομοφυλόφιλοι υπάρχουν παντού.

Στο βιβλίο, εκτός από την αθεΐα και τις αιρέσεις, υπάρχουν και αρκετές αναφορές στη μαγεία και τον σατανισμό. Πιστεύεις ότι οι άνθρωποι της εποχής μας (στη χώρα μας, αλλά και διεθνώς) εμφανίζουν αυξημένη ενασχόληση με τα θέματα αυτά;

Χριστιανισμός χωρίς σατανά δεν γίνεται. Ο ίδιος ο Ιησούς πειράζεται τρεις φορές στην έρημο από τον Διάβολο σύμφωνα με τα Ευαγγέλια. Υπάρχει μεγάλη μερίδα του κόσμου που δηλώνουν χριστιανοί, αλλά δεν πιστεύουν σε πονηρά πνεύματα, άλλοι όμως πιστεύουν, χριστιανοί πάντα. Έχω παρατηρήσει ότι ειδικά στις αιρέσεις είναι πιο πιστοί στα βιβλικά κείμενα. Για κάποιο λόγο οι Ορθόδοξοι πιστοί δέχονται γέννηση, θαύματα, ανάσταση του Χριστού, αλλά οι περισσότεροι τον Διάβολο όχι. Ίσως τον θεωρούν “το κακό μέσα μας”.

Κατά τη γνώμη σου, ο σύγχρονος άνθρωπος έχει πνευματικές αναζητήσεις; Αν ναι, τι είδους; Τι δρόμους παίρνουν;

Σχεδόν όλοι έχουν. Ακόμα και οι άθεοι “ψάχνονται”. Μεγάλα ονόματα της Επιστήμης, όπως ο Ρίτσαρντ Ντώκινς και ο Στήβεν Χώκινγκ (ο οποίος έχει πεθάνει πλέον), ναι μεν απορρίπτουν την Ύπαρξη Θεού, αλλά ασχολούνται διεξοδικά με το θέμα, το αν υπάρχει ή όχι θεός ή θεοί, πώς φτιάχτηκε το Σύμπαν, οι φυσικοί νόμοι, αν ισχύει ή όχι η Θεωρία της Εξέλιξης των Ειδών κτλ.
Άλλοι πάλι προσελκύονται από αιρέσεις, όπως οι Μάρτυρες του Ιεχωβά ή οι Πεντηκοστιανοί, και άλλοι από Ανατολίτικες Θρησκείες, όπως ο Βουδδισμός, ο Ταοϊσμός, ο Κομφουκιανισμός κτλ.
Ο άνθρωπος γενικά θέλει να ανακαλύψει από πού προέρχεται και πού θα πάει μετά θάνατον. 

Τι άλλο έχεις εκδώσει και τι βιβλίο σχεδιάζεις για τη συνέχεια ή τι θα ήθελες να γράψεις;

Έχω εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές, τη μία το 2021 με τίτλο “Ο κατά φαντασίαν, ποιητής”, εκδόσεις Λεξίτυπον, και τη δεύτερη τέλη του 2023, με τίτλο “Στο Επίκεντρο”, εκδόσεις Κάκτος.
Μελλοντικά, καλά να είμαστε πρώτα απ’ όλα, θέλω να εκδώσω μία τρίτη ποιητική συλλογή και ένα διήγημα με θέμα το γάτο μου. Κάνω σκέψεις και για 1-2 βιβλία, που θα είναι η συνέχεια στο “Σύμπλεγμα του Ιεχωβά” ως θρησκευτικές περιπέτειες, και κάτι που να αφορά το ποδήλατο, αλλά αυτά (εκτός της ποίησης και του γάτου) είναι ακόμα σε αρχικό στάδιο.

Το σπήλαιο του Μελιδονίου, που έγινε τόπος τραγωδίας και αυτοθυσίας το 1824

 

Newsbeast

 

Είναι ένα από τα ωραιότερα και ιστορικότερα σπήλαια της Ελλάδας. Ωστόσο, έμελλε να συνδέσει το όνομά του και με μία τραγική, μα και συνάμα ηρωική σελίδα της ιστορίας της Κρήτης και της χώρας γενικότερα. Είναι το σπήλαιο Μελιδονίου ή Γεροντόσπηλιος, όπου σε αυτό βρήκαν τραγικό θάνατο τον Γενάρη του 1824, 370 γυναικόπαιδα και άντρες που είχαν καταφύγει στο εσωτερικό του, αρνούμενα να παραδοθούν στους Τούρκους.

Το ιστορικό σπήλαιο βρίσκεται περίπου 18 χιλιόμετρα από το χωριό Μελιδόνι στο νομό Ρεθύμνου [δήμος Μυλοποτάμου], σε μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Το ίδιο το σπήλαιο διακρίνεται από αψιδωτή είσοδο με θέα τον Ψηλορείτη, ενώ εσωτερικά αποτελείται από δύο κύριες αίθουσες που αναπτύσσονται σε δύο επίπεδα με έντονη κλίση και πλούσιο λιθωματικό διάκοσμο. Μάλιστα, υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα λατρευτικά σπήλαια.

Το γεγονός που το έχει κάνει ιδιαίτερα γνωστό και αυξάνει την ιστορική του σημασία είναι ότι κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και συγκεκριμένα τον Οκτώβριο του 1823, 340 γυναικόπαιδα και 30 άντρες είχαν καταφύγει στο εσωτερικό του, αρνούμενα να παραδοθούν, πέθαναν από ασφυξία.

Όταν ο Χουσείν Μπέης πληροφορήθηκε για τη κρυψώνα αυτή στην οποία είχαν καταφύγει, κύκλωσε το σπήλαιο, με το στρατό του και τους ζήτησε να παραδοθούν.

Εκείνοι αρνήθηκαν και μετά από πολιορκία μηνών, οι Τούρκοι έριξαν εύφλεκτες ύλες από το άνοιγμα της κορυφής του σπηλαίου και έβαλαν φωτιά. Έτσι άφησαν την τελευταία τους πνοή ενώ πλέον στην κεντρική αίθουσα του σπηλαίου έχει τοποθετηθεί οστεοφυλάκιο.

Σταλακτίτες και σταλαγμίτες δημιουργούν ένα εντυπωσιακό σύμπλεγμα στο εσωτερικό του σπηλαίου και προσφέρουν ένα ονειρικό θέαμα στον επισκέπτη.

Επιπλέον ογκώδεις βράχοι δίνουν μια άλλη, ιδιαίτερη αίσθηση και οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να περνούν από τη μία αίθουσα στην άλλη. Η «αίθουσα των βράχων» και ο «Θάλαμος της Καταβόθρας» είναι μερικές από αυτές.

 

200 χρόνια από το Τραγικό Ολοκαύτωμα στο Σπηλαίου Μελιδονίου

 

Η νηστεία της παραμονής των Φώτων (και τα "φωτοκόλλυβα")

 

Από εδώ

 

"Σήμερα τα Φώτα κι ο φωτισμός..."

 

Η γιορτή των Θεοφανείων (τα Φώτα), με την οποία ουσιαστικά κλείνει το άγιο Δωδεκαήμερο (ακολουθεί η τιμητική γιορτή της "Σύναξης του Προδρόμου", επειδή ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος πρωταγωνιστεί στη βάφτιση του Χριστού) είναι μια από τις μεγαλύτερες γιορτές του ορθόδοξου λαού μας, με πλούσια λαογραφία, στην οποία βέβαια κυριαρχεί ο αγιασμός των υδάτων, οι βουτηχτάδες που βγάζουν το Σταυρό από τη θάλασσα ή τις λίμνες κ.τ.λ., το "φώτισμα" με αγιασμό από τον παπά στα σπίτια μας, στα μαζαγιά, τα χωράφια, ακόμα και τα αυτοκίνητα, τα γεωργικά μηχανήματα κ.τ.λ.

Κατά τις παλιές παραδόσεις του λαού μας, αυτή τη μέρα φεύγουν και οι καλικάντζαροι. Η ιδέα ότι υπάρχουν καλικάντζαροι ανήκει στη λαϊκή θρησκευ-τικότητα του λαού μας, έχει αρχαιοελληνική προέλευση και δεν είναι αποδεκτή από τους αγίους διδασκάλους της Ορθοδοξίας. Είναι ένας λαϊκός μύθος.

Αυτό όμως που θα ήθελα να υπενθυμίσω μ' αυτό το post, είναι ότι στις 5 Ιανουαρίου (παραμονή των Φώτων), οι ορθόδοξοι χριστιανοί νηστεύουμε. Είναι μια αλάδωτη νηστεία, δηλαδή νηστεύουμε και το λάδι, όχι μόνο το κρέας, το ψάρι, τ' αβγά και το γάλα. Τρώμε αλάδωτο φυτικό φαγητό. 

Η αυστηρή αυτή νηστεία είναι μέρος της προετοιμασίας μας για να πιούμε Μεγάλο Αγιασμό στις 6 Ιανουαρίου, την ημέρα των Φώτων. Παρακαλώ, ας μην την ξεχάσουμε.

Στην Κρήτη, όταν η παράδοση ζούσε ακόμα, την παραμονή των Φώτων παρασκεύαζαν ένα αλάδωτο νηστίσιμο φαγητό που λεγόταν "φωτοκόλλυβα" ή "παπούδια" (επίσης ψαροκόλλυβα ή παλληκάρια). Ήταν βρασμένο στάρι (=κόλλυβα), μαζί με φασόλια, φάβα (ολόκληρη, δεν ήξεραν τότε την αλεσμένη), φακές, κουκιά και γενικώς ό,τι όσπρια υπήρχαν στο σπίτι. Τα έβραζαν και τα έτρωγαν με αλατάκι, συνοδευόμενα με ψωμί, κανένα κρεμμύδι, ελιές κ.τ.λ. (όταν δεν τρώμε λάδι, μπορούμε να φάμε ελιές, για να παίρνουμε τις βιταμίνες τους).

Φωτοκόλυβα έδιναν και στα πουλιά (στις κότες και τα περιστέρια) αλλά και στα ζώα του σπιτιού, ιδίως στα βόδια, επειδή με τα βόδια είχαν οργώσει το χωράφι για να σπείρουν το στάρι και τα όσπρια. Έπρεπε λοιπόν να γευτούν κι αυτά τους καρπούς των κόπων τους.

Η φωτογραφία από την ανάρτηση "Το ξεχασμένο φαγητό της παραμονής των Φώτων".

Για τη λαογραφία των Φώτων υπάρχει πλούσια αρθρογραφία στο Ίντερνετ. Ευχόμαστε η χάρη της εορτής να αγιάσει την καρδιά και τη ζωή όλων μας - όλων σας.

Για το νόημα της νηστείας στην Ορθοδοξία, δες λίγα εδώ. Εξαιρετικό (πλήρες, θα έλεγα) blog για τη νηστεία (με πολλές συνταγές, αλλά και άρθρα και πληροφορίες, θεολογικά θέματα κ.τ.λ.) δες εδώ.